Koenzim Q10 Nedir? Ne İşe Yarar?

Koenzim Q10 nedir?

Koenzim Q10 , insan vücudunun hemen hemen her hücresinde bulunan ve hücrelerin mitokondrilerinde depolanan temel bir besindir.¹  Koenzim, enerji üretimi ve DNA replikasyonu ve onarımında hayati bir rol oynar. Aynı zamanda, zararlı serbest radikalleri nötralize eden bir antioksidan görevi görür.²

Koenzim Ne işe Yarar?

Koenzim Q10 (CoQ10), serbest radikalleri nötralize ederek bir antioksidan görevi görür. Bu şekilde CoQ10, hücrelerin DNA hasarının zararlı etkilerinden korunmasına yardımcı olur.²

Serbest Radikaller nelerdir? 

Mitokondri, vücudun hücrelerine enerji üretmekten sorumlu organelidir. Bu sebeple kimyasal adenosin trifosfat (ATP) üretmek için CoQ10 kullanır. Bu işlem ATP sentezi olarak bilinir. ATP, vücut hücreleri için birincil enerji kaynağıdır. Ancak mitokondri, ATP sentezi sırasında serbest radikaller üretir. Normal koşullar altında, serbest radikaller hücreler arasındaki iletişimi düzenler ve vücudu bulaşıcı mikroplara karşı korur. Bununla birlikte, aşırı serbest radikaller, aşağıdakilere yol açabilen DNA hasarına neden olur :

- İltihap (yangı)

- DNA mutasyonları

- Doku hasarı

Önerilen Koenzim Dozu nedir?

Standart günlük CoQ10 dozları 60 miligram (mg) ila 500 mg arasında değişmektedir. Önerilen en yüksek doz 1200 mg'dır. Bununla birlikte, klinik deneylerde günde 3.000 mg'a kadar yüksek dozlar kullanılmıştır.³

Koenzim'in Faydaları Nelerdir?

• Kalp sağlığını iyileştirmek

Kalp, vücuttaki en yüksek CoQ10 konsantrasyonlarından bazılarını içerir. Kalp hastalığı olan kişilerin büyük çoğunluğu da düşük CoQ10 seviyelerine sahiptir. Araştırmalar düşük CoQ10 seviyelerinin çeşitli kalp hastalıklarının ciddiyetinin ve uzun vadeli sonuçlarının bir göstergesi olduğunu göstermektedir.⁴

• ​​Statin kullanımından kaynaklanan kas ağrısını azaltmak

Kardiyovasküler hastalık (CVD) , kalbi veya kan damarlarını etkileyen durumlar için genel bir terimdir. Doktorlar genellikle kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için statin (kandaki kolesterol ve trigliserid denilen yağların (lipidler) düzeyini azaltmak için kullanılan ilaçlar) reçete eder. Bu ilaçlar , hastalığa katkıda bulunabilecek kolesterol üretimini azaltarak çalışır. Statinler kolesterol üretimini azaltsalar da aynı zamanda CoQ10 seviyelerini de düşürürler. Azalan CoQ10 seviyeleri mitokondriyal disfonksiyona yol açabilir ve bu dakas ağrılarına ya da miyopatiye (çeşitli kas hastalıkları)  neden olur. CoQ10 takviyeleri, statin kullanımına bağlı kas ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.⁵

• Migren tedavisi

Kronik migrenler , beynin trigeminovasküler sistem adı verilen bir bölümündeki nöronların ve hücrelerin iltihaplanmasına bağlı olarak gerçekleşebilmektedir. Yapılan son çalışmalar CoQ10 takviyesi alanlarda migren görülme sıklığının azalığı belirtilmiştir.⁵

• Yaşa bağlı hastalıklara karşı koruma

Vücudun CoQ10 seviyeleri doğal olarak yaşla birlikte tükendiği için mitokondriyal fonksiyon da azalmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar mitokondriyal disfonksiyonun Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı da dahil olmak üzere yaşa bağlı nörodejeneratif hastalıklara katkıda bulunabileceğini öne sürüyor . Bu hastalıklar serbest radikal hasarı ile ilişkilidir (2). Araştırmacılar, CoQ10 almanın ve doymuş yağ oranı düşük bir diyetle beslenmenin, serbest radikal hasarının neden olduğu hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabileceği sonucuna ulaşmıştır.

Sonuç olarak; CoQ10, insan vücudunun hemen hemen her hücresinde bulunan bir antioksidandır. CoQ10 eksikliği, kalp hastalığı, kanser ve Alzheimer hastalığı gibi çeşitli tıbbi durumlarla ilişkilidir. Ancak uzmanlar, kan inceltici ilaçlar, insülin veya bazı kemoterapi ilaçları alan kişiler için CoQ10'u önermemektedir.

Farmakozmetika'daki Koenzim Q10 içeren besin takviyelerini inceleyin.

Kaynakça:

1. Garrido-Maraver, J., Cordero, M. D., Oropesa-Ávila, M., Fernández Vega, A., de la Mata, M., Delgado Pavón, A., de Miguel, M., Pérez Calero, C., Villanueva Paz, M., Cotán, D., & Sánchez-Alcázar, J. A. (2014). Coenzyme q10 therapy. Molecular syndromology, 5(3-4), 187–197. https://doi.org/10.1159/000360101
2. Arun S, Liu L, Donmez G. Mitochondrial Biology and Neurological Diseases. Curr Neuropharmacol. 2016;14(2):143-154. doi:10.2174/1570159x13666150703154541
3. Hernández-Camacho, J. D., Bernier, M., López-Lluch, G., & Navas, P. (2018). Coenzyme Q10 Supplementation in Aging and Disease. Frontiers in physiology, 9, 44. https://doi.org/10.3389/fphys.2018.00044
4. Zozina, V. I., Covantev, S., Goroshko, O. A., Krasnykh, L. M., & Kukes, V. G. (2018). Coenzyme Q10 in Cardiovascular and Metabolic Diseases: Current State of the Problem. Current cardiology reviews, 14(3), 164–174. https://doi.org/10.2174/1573403X14666180416115428
5. Fragaki, K., Chaussenot, A., Benoist, J. F., Ait-El-Mkadem, S., Bannwarth, S., Rouzier, C., Cochaud, C., & Paquis-Flucklinger, V. (2016). Coenzyme Q10 defects may be associated with a deficiency of Q10-independent mitochondrial respiratory chain complexes. Biological research, 49, 4. https://doi.org/10.1186/s40659-015-0065-0
6. Monireh Dahri, Ali Tarighat-Esfanjani, Mohammad Asghari-Jafarabadi & Mazyar Hashemilar (2019) Oral coenzyme Q10 supplementation in patients with migraine: Effects on clinical features and inflammatory markers, Nutritional Neuroscience, 22:9, 607-615, DOI: 10.1080/1028415X.2017.1421039